کارکرد نظریه «زمان در روایت» ژرار ژنت در تحلیل رمان همسایه ها

زمان در روایت رمان، عنصری مهم و کلیدی به شمار می‌رود. ژرار ژنت، نظریه­پرداز ساختارگرای فرانسوی، نظریه زمان در روایت خود را در راستای تکامل نظریات سایر نظریه­پردازان در حوزه روایت عرضه داشته و تا کنون کامل­ترین نظریه در این حوزه بوده­است. عامل زمان، یکی از مهم‌ترین عناصر در ساختِ رمان است؛ زیرا هر رویدادی در زمان رخ می­دهد. برای بررسی بهتر عامل زمان، رمان همسایه­ها نوشته احمد محمود، به عنوانِ یکی از بهترین رمان­های معاصر فارسی، مناسب و مفید خواهد بود. همسایه­ها، رمانی از نوع رئالیسم اجتماعی است که به واقعیت­های موجود در زندگی مردم طبقه فرودست می­پردازد؛ انسان­هایی که به علت بیکاری و بی­سوادی و فقر فرهنگی و اجتماعی در دشوارترین وضعیت، روزگار می­گذرانند. این رمان، داستان 8 سالۀ زندگی سیاسی نوجوانی به نام خالد را روایت می­کند که از میان همین طبقه از اجتماع سر برآورده و به گروه مبارز و روشنفکر جامعه پیوسته است. خالد، خود، روایتگر ماجراهایی است که در این مسیر برایش رخ می­دهد. نویسندۀ رمان، قواعد زمان را به‌درستی و در هماهنگی با اوج و فرود­های داستانی به کار برده­است.